System dynamic
Het woord systeem dynamiek ontlenen we deels aan het griekse woord sus-te'ma, te verstaan als een op zich zelf staand geheel, samengesteld uit verscheidene leden en of delen; een geheel van logisch geordende begrippen. Het andere deel ontlenen we aan het woord dunamis, te verstaan als een potentiële macht en of kracht, een dynamiek van stoffelijke en of geestelijke aard.
Deze op zich zelf staande ordening wordt hier uitgewerkt als een in en uit zichzelf werkend dynamisch verband. Dit dynamische verband werd van oudsher afgebeeld in een symbool, sum-ballo, eveneens van Griekse herkomst en te verstaan als het bijeen werpen, bijeenbrengen van krachten en machten, beginselen en oorzaken in een zinnebeeldig veld van betrekkingen.
Systeem dynamiek wordt door ons verstaan als het leren denken en werken in een systeem dynamisch geordend, visueel aanschouwelijk, beeldveld waarin we een geheel van logisch geordende begrippen kunnen doorschouwen.
Het bijeenbrengen van beeld en begrip in een geordend en gestructureerd veld biedt aan de Sophia, de wijsheid, weer alle gelegenheid om de oude en de nieuwe kennis van de onbepaalde beginselen in samenhang te denken met de bepaalde oorzaken. Het gaat hier om het coherent en consistent bijeenbrengen van krachten en machten, beginselen en oorzaken, geest en stof.
De beginselen dienen we te vinden in het niet aanwijsbare. De oorzaken dienen we te vinden in het aanwijsbare. De herkomst van het niet aanwijsbare kan slechts achterhaald worden door de geest, daar waar de stof de gelegenheid biedt de oorzaken te achterhalen. Geest en stof zijn in dit verband geen duale grootheden, zij dienen verstaan te worden in een polair verband. De beginselen zijn ook in de oorzaken, herkenbaar in het aanwijsbare. Ieder van hen vormt een uiterste bandbreedte van alle zijn en worden.
De beginselen worden gezocht door de (be)schouwende wetenschappen, de oorzaken worden gezocht door de voortbrengende wetenschappen. De beginselen betreffen het onbepaalde, het algemene; de oorzaken betreffen het bepaalde, het bijzondere. De beginselen en de oorzaken dienen we analytisch te onderscheiden en synthetisch te beelden in een systeem dynamisch te ordenen verband.
Hypothetische pogingen hiertoe vormen het doel en de inhoud van Artes Sophiae.
Sophia wordt verstaan als de wijsheid van het meest weetbare, te weten de beginnen en de oorzaken: archai kai aitiai (Aristoteles).
Hen te leren kennen, gebiedt ons de mogelijkheden van de menselijke zielenkwaliteiten (denken/voelen/willen) opnieuw in ogenschouw te nemen om ze al doende te ontwikkelen binnen het werkraam en het denkraam van dynagram en diagram.
=========================
In het hierna volgende kan de lezer een poging vinden systeem dynamiek te situeren, we nutten daartoe het geheim van de gouden bloem.
Het Geheim van de Gouden bloem is een aloud chinees geschrift, dat inzicht wil verschaffen in de werking van het bewustzijn.
De Gouden Bloem symboliseert voor artesS de kwintessens van systeemdynamiek, het kunnen denken en werken in diagram / dynagram / duogram / dictogram / hologram.
Goud staat voor licht, het licht van het bewustzijn zelf. De bloem voor het bloeien, het opengaan van het bewustzijn opdat het licht mag voortbrengen. Het zinnebeeld van de gouden bloem staat voor het fundamentele ontwaken van het menselijke bewustzijn, de herontdekking en het herstel van de oorspronkelijke geest.
Het geheim schuilt in de wijze waarop de mens het vermogen ontwikkelt het licht om te keren, de weg naar de oorsprong van het bewustzijn terug te vinden. Het is het beoefenen van de kunst om in contact te komen met de bron, de oorspronkelijke geest en het oorspronkelijke bewustzijn. Wie het oorspronkelijke bewustzijn kan vorm geven, wordt een vol-ledig (vol en ledig) mens ineen.
Het oorspronkelijke of ongedeelde bewustzijn staat tegenover het vervreemde of verdeelde bewustzijn, zinnebeeldig vorm gegeven in de polaire dynamiek tussen hemel en aarde. Het oorspronkelijke bewustzijn kan geduid worden als een vorm van gewaarzijn en het geconditioneerde bewustzijn als een vorm van gewaarworden.
De vervreemding van het bewustzijn laat zien, dat het bewustzijn zich van haar oorsprong heeft verwijderd, als maar verder haar eigen licht achterna, de duisternis inlichtend. Zichzelf verliezend in hetgeen ze wil belichten, uitlichten, doorlichten op het gevaar af dat ze niet meer kan terugkeren naar haar oorsprong. Dan kan de bloem van het bewustzijn verdorren.
Centraal in de bloei van het bewustzijn staat de terugkeer naar haar oorsprong, de herontdekking en de verfijning van de oorspronkelijke geest. Met andere woorden, de desintegratie van het bewustzijn moet omgebogen worden naar een herintegratie van het bewustzijn. Daartoe dient men regelrecht naar de wortel van het bewustzijn te zoeken. Het beoefenen van systeemdynamiek moet dan ook gezien worden als het zoeken van een weg naar de oorsprong van het bewustzijn. Deze weg kan al denkend, voelend en of willend vorm krijgen.
Het doel van systeem dynamiek is om het denken te bevrijden van zeer wel bepaalde beperkingen, die het zichzelf oplegt door alsmaar voorwaarts te willen bewegen. Een van de beslissende beperkingen is haar vooronderstelling, dat de werkelijkheid uiteindelijk te kennen valt in al haar te achterhalen (onder)delen. In haar drang zich alsmaar voorwaarts te spoeden, verliest ze zich in een onoverzienbaar kennisveld. In plaats van dat verworven kennis zou kunnen bevrijden, wordt de mens een gevangene van al zijn nog niet geïntegreerde kennis.
Systeem dynamiek wil een antwoord vinden op die enorme toename van kennis door alle relevante kennis weer zodanig te integreren, dat ze werkzaam wordt in de ontwikkeling van het vermogen om te kennen en te kunnen. Systeem dynamiek wil kennis managen tot kunst.
Zo doende, wordt de mens niet een gevangene van zijn kenniswereld maar een partner van de schepping. Immers elke kennis ontwikkeling wil ergens naar toe leiden, wil uiteindelijk werkelijkheid (her)scheppen. Maar scheppen veronderstelt de rationele beschikking over geïntegreerde kennis, daarentegen desintegreert tot op heden alle kennisontwikkeling. We zien door de bomen het bos niet meer.
De fundamentele praktijk van de gouden bloem vereist het leren omkeren van het bewustzijn, van het licht, van het denken, van alle kennisontwikkeling, opdat het werkelijkheid kan herscheppen en of scheppen. Het hulpmiddel daartoe is het leren beoefenen van systeem dynamiek, de kunst en kunde om het licht om te keren, om het bewustzijn te integreren, om alle kennisontwikkeling weer te doen inwikkelen tot een werkend instrument in het dagelijkse leven.
Omdat systeem dynamiek een te ontwikkelen denkvermogen behelst, waarin zowel analytisch als synthetisch gewerkt kan worden, kan ze uiteindelijk handreikingen bieden en of een halt toeroepen aan alle vormen van erosie, voorbeelden te over, geologisch, genetisch, etc.
Systeem dynamiek is geen doel op zich, als formeel instrument is ze leeg, ze kan dienstbaar worden en in dat op zicht is systeem dynamiek vol wat betreft mogelijkheden en ledig wat betreft haar ontvankelijkheid: al hetgeen wat valt te analyseren en te synthetiseren. Systeem dynamiek wil begripsvorming aan beeldvorming paren, evenwel in een rationeel te verantwoorden wijze van denken.
Systeem dynamiek oefenen, is het oefenen van aandacht, aandacht voor de bron van waaruit alle kennis ontspruit. Die bron gewaarzijn en gewaarworden, helpt de eindeloze verwoestende kennisstroom in te bedden tot een levenschenkende stroom. Deze inbedding krijgt gestalte in de nader te benoemen denkvelden: diagram / dynagram / duogram / dictogram / hologram. Een vierledige structuur (met een te ontbergen midden, de quinta essentia, het hologram) waarin het veld zich ontvouwt tot een te denken web van posities en betrekkingen, van processen en inhouden, van tijd en ruimte, van horizontalen en verticalen, etc.
Systeem dynamiek biedt een format waarlangs stap voor stap, kennis opnieuw geïntegreerd kan worden door kennis te beelden in modellen, de modellen zodanig te ordenen in een open systeem model dat ze onderling compatibel worden, het ene model helpt het andere model te verstaan. Op deze wijze wordt de kennisontwikkeling rationeel gecomprimeerd, waardoor het kennen en kunnen adequater functioneert in het leven en werken van alle dag. Losse kennis verstrooit en erodeert, geïntegreerde kennis daarentegen functioneert beter in het kunnen toepassen en kan vervolgens ook beter onthouden worden.
Systeem dynamiek helpt niet alleen de eindeloze kennisstroom om te keren en te (her)bundelen tot hanteerbare competenties, maar helpt ook om als professional in alle rust data achtereenvolgens om te werken tot informatie, intelligentie en competentie. Systeemdynamiek is in dit opzicht de vorm van kennismanagement.
Rust vinden in het kunnen omkeren van de kennisstroom, schuilt in het kunnen herkennen van de geformaliseerde dynamieken, immers ondanks de eindeloze datastroom, dienen alle data in principe herleidbaar te zijn tot een iteratief patroon. Thuis raken in het werken met dit iteratieve patroon vraagt een omkering in het kunnen verwerken van data. Dat dient methodisch te geschieden en krijgt stapsgewijs vorm via open dating, axial dating, conceptual dating en functional dating. Een involutief proces via schema, plaatje, model tot patroon
Niets blijft rondslingeren in het dataverkeer, daarmee ontkomt de kenniswerker aan verstrooiing, immers vanuit een geïntegreerd kennismodel kunnen alle relevante data weer in beeld komen, sterker nog de werkelijkheid zal ze desgewenst gratuit aanbieden.
Systeem dynamisch denken is niet alleen handig, ze helpt de kenniswerker in het herkennen van de gevalideerde systeem dynamieken, waardoor ruimte en tijd ontstaat voor het herkennen en erkennen van wat zich werkelijk voordoet. Men krijgt oog voor de bron van waaruit alle data de werkelijkheid in kan stromen. Oog krijgen voor die bron, is ook thuis geraken in wat genoemd wordt het oorspronkelijke bewustzijn.
Terugkeren naar het oorspronkelijke bewustzijn wil zoveel zeggen als het bewust worden van wat uiteindelijk in alle data schuilt als een gegeven ordening. Deze ordening kunnen herleiden tot een systeem dynamische basisstructuur van alle werkelijkheid, hetgeen we een grondpatroon noemen, klinkt misschien vreemd in een wereld waarin data voor het zeggen krijgen, maar niettemin is dat precies het doel.
Systeem dynamiek helpt de kenniswerker de basisstructuur in alle data te herkennen, niet door die data in een basisstructuur te wringen, maar door in de wijze waarop data verschijnen de dynamieken te zien werken, die aan alle werkelijkheid ten grondslag kunnen liggen. Het kan, dat wil zeggen het blijft een hypothetisch bevragen van alle werkelijkheid totdat die basisstructuur zich toont en helpt om die data te verstaan en te begrijpen en bijgevolg kan helpen het handelen te doen herinrichten.
Deze wijze van werken vraagt om een meditatieve kennishouding, die voortspruit uit het leren omkeren van het licht, van het bewustzijn, van het denken. Het is de ontvankelijke houding waarin het horen zien wordt en het kijken luisteren. Het ontvankelijke midden leren vinden, vraagt om in het waarnemen zowel zich te kunnen verbinden met het object als in het gewaarworden zich te kunnen verbinden met het subject. De scheiding tussen subject en object blijkt dan bemiddeld te kunnen worden en in die bemiddeling blijken ze elkaar voort te brengen: er is geen object zonder subject en er is geen subject zonder object.
Het oorspronkelijke bewustzijn herwinnen, is het hervinden van die oorspronkelijke bemiddeling, opdat ze werkzaam moge worden in het conventionele alledaagse bewustzijn. Het terugwinnen van het oorspronkelijke bewustzijn mag immers niet leiden tot een vlucht uit deze alledaagse conventionele werkelijkheid, in tegendeel het helpt om met een ontvankelijk bewustzijn koers te houden tussen 'hemel en aarde' om een 'scheppend midden' vruchtbaar te doen worden en te doen vestigen. Op deze wijze wordt de mens een bewuste partner van de schepping, in plaats van haar gevangene of nog desastreuzer haar vernietiger.
De ervaring van het bloeien van de gouden bloem is te vergelijken met het licht aan de hemel, het licht van en in het bewustzijn, een hemel van gewaarzijn betreffende de essentie van waaruit het bewustzijn telkens oorspronkelijk kan oplichten, dat is meer dan alle beelden en begrippen, alle redeneringen en argumenten, bij elkaar. Het is als een onbelemmerde ruimte, die alle tijd bevat waaruit alles kan voortspruiten, zonder dat die ruimte gevuld raakt en de tijd verloopt. Zo opent zich de weg naar een eindeloze bron van imaginatie, inspiratie en intuïtie teneinde een ´creatie uit het niets´ te kunnen borgen. Is de kracht van dit mentale (afgeleid van mentis i.d.b.v. geestelijk) ontwaken eenmaal tot ontwikkeling gekomen, dan kun je haar onbeperkt hernieuwen en verdiepen.
Om dat ontvankelijke midden te kunnen vinden, biedt het geheim van de gouden bloem een aantal significante aanwijzingen. Vandaar dat we ze aldaar achtereenvolgens in beeld willen brengen. De fundamentele praktijk van het omdraaien van het licht dient in de praktijk van alle dag beoefend te worden. Omdat ze zich in het bewustzijn bevindt, is ze vlak bij de hand.
Ze vraagt een vorm van aandacht waaraan het bewustzijn zich moet toevertrouwen. Die aandacht oefenen, begint niet met het denken tot stilstand te brengen maar het te leren zoeken naar wat het mag verbinden tot een lichtende bron van weten. In wezen dient het denken zich te verbinden met het geheim van alle groeikracht, die in het bewustzijn sluimert en van daaruit als een etherisch denkpatroon aan het licht kan treden. Dit ontwaken, brengt tot nu toe onvermoede dimensies in alle werkelijkheid aan het licht.
Het beeld van het opengaan van de gouden bloem van het licht in het bewustzijn, is slechts een metafoor voor wat alleen vanuit een geleefde praktijk gestalte kan krijgen, vandaar dat het pragmatische doel van systeem dynamiek moet leiden naar het openleggen van werkelijkheid en van daaraan gerelateerde ervaringen en niet tot het praten over die omkering. Systeem dynamiek valt niet separaat te oefenen, het dient praktijk te krijgen in het alledaagse denken en werken.
Als je de omkering van het licht niet zozeer ziet als een te bereiken doel, maar slechts als het kunnen gaan van een methodische weg, kun je haar gebruiken om de barrières in het denken zelf te overstijgen, zonder afbreuk te doen aan de rijkdom en verscheidenheid van dit denken. Het omkeren van het licht wil slechts het verborgen potentieel van de universele menselijk geest naar en aan het licht brengen.
Systeem dynamiek verleent daartoe slechts een dienst.
English
We derive the word system dynamics partly from the Greek word sus-te'ma, to be understood as a self-contained whole, composed of several members and / or parts; a whole of logically ordered notions. The other part we derive from the word dunamis, to be understood as a potential power and or force, a dynamic of a physical and or mental nature.
This self-contained ordering is elaborated here as an in and out of itself working dynamic connection. This dynamic connection was traditionally pictured in a symbol, sum-ballo, also of Greek origin, and to be understood as throwing it together, bringing together forces and powers, principles and causes in a symbolic field of relations.
System dynamics is understood by us as learning to think and work in a system dynamically ordered, a visual graphical, image field, in which we can see through a set of logically ordered notions.
The gathering of image and notion in an ordered and structured field offers the Sophia, the wisdom, again all opportunity to think together the old and new knowledge of the undetermined principles with the determined causes. It is about the coherent and consistent gathering of powers and forces, principles and causes, mind and matter.
We must find the principles in the non apparent. The causes must be found in the apparent. The origin of the non apparent can only be determined by the mind, where the matter offers the opportunity to discover the causes. Mind and matter are not dual greats in this connection; they should be understood in a polar connection. The principles are also in the causes, recognizable in the apparent. Each of them forms a maximum bandwidth of all being and becoming.
The principles are sought by theoretical (θεωρια) sciences, the causes are sought by the operating sciences. The principles concern the undetermined, the general, the causes concern the determined, the particular. We must distinguish the principles and the causes analytically and image them synthetically in a system-dynamically ordered connection.
Hypothetical attempts to achieve this are the goal and content of Artes Sophiae.
Sophia is understood as the wisdom of the most knowable (επιστεiμα), known as the beginning and the most measurable, knoww as the causes: archai kai aitiai (Aristotle).
Getting to know them, requires us to reconsider the possibilities of the human soul qualities (thinking / feeling / willing) in order to develop them within the frame to work and the frame to think of the dynagram and diagram.
About system dynamics, see there, the necessary dynagrams and / or diagrams about system dynamics will appear.
=================================
In the following the reader can find an attempt to situate system dynamics, for this we used the secret of the golden flower.