Algemeen, Yin & Yang stroom en de 4 elementen
In bovenstaand dynagram wordt de yin & yang stroom analoog aan de 4 elementen vuur, lucht, water & aarde uitgewerkt. We relateren hier respectievelijk een oosterse aan een westerse traditie.
De yin & yang stroom positioneren we in bovenstaand dynagram rondom de cirkel. Yin en yang worden gezien als twee stadia van een cyclische beweging, waarin het ene stadium (mid-dag / zomer / yang) verandert in het andere stadium (mid-nacht / winter / yin).
Bekijk deze cirkel als een stroom waarin yang (links in het dynagram, op oost), yanger wordt, waar yin in yang verdwijnt (boven in het dynagram, op zuid) maar tegelijkertijd yang weer omslaat in yin en yin vervolgens weer yinner kan worden (rechts in het dynagram, op west). Yin is als zaad aanwezig in Yang en gaat na de omslag (boven in het dynagram, op zuid) weer aantreden.
Yang wordt yinner, yin wordt yinner en gaat uiteindelijk over in yin (onder in het dynagram op noord). Ook hier is weer het zaad van yang in yin aanwezig. Yang verschijnt uit yin, vervolgens wordt yin weer yanger.
Dit zijn hele wezenlijke nuances welke je verder helpen bij zowel het verstaan van van het yin-yang concept als wel het begrijpen van en vorm geven aan systeem dynamiek, met het accent op dynamiek.
Voor meer informatie over deze stroom en de aspecten van yin en yang verwijzen we je graag door naar een ander dynagram .
Yin en yang beïnvloeden elkaar en vormen een polaire dynamiek. Zij zoeken continu de balans, het evenwicht, enerzijds sluiten ze elkaar uit en anderzijds sluiten ze elkaar wederzijds ook in. Wanneer yin verandert, verandert ook yang, om na elke omslag weer een nieuw evenwicht te hervinden totdat vervolgens de een of de ander zijn of haar optimum heeft bereikt.
Yin en yang kunnen uit evenwicht en of uit balans raken. In een mens bijvoorbeeld, ontstaat dan een disbalans en mogelijkerwijs een ziekte. De ziekte wordt aangepakt door de zieke energetisch weer in balans te brengen. Er doen zich doorgaans vier mogelijkheden voor:
- overheersing van yang
- zwakte van yin
- overheersing van yin
- zwakte van yang
De 4 elementen (vuur, lucht, water en aarde) zijn in bovenstaande dynagram binnen de cirkel gepositioneerd. Deze elementen worden in de westerse traditie de 4 primaire kwaliteiten genoemd. De 4 primaire kwaliteiten verhouden zich tot de 4 secundaire kwaliteiten (droog, warm, nat en koud).
Om de verhouding tussen de primaire en secundaire kwaliteiten enerzijds en de boven genoemde vormen van disbalans anderzijds, in beeld te brengen en uit te leggen, maken we gebruik van het concept autonoom (op oost/links), discentrisch (op zuid/boven), heteronoom (op west/rechts) en concentrisch (op noord/onder).
Vertrekkend vanuit het oosten richting het zuiden, plaatsen we een autonoom discentrische beweging. Dit betekent, dat een in zichzelf blijvende, naar binnen gerichte (autonome) beweging een divergerende, uitvloeiende, stijgende en verspreidende (discentrische) beweging maakt. Iets of iemand is doende zich uit het centrum te begeven. Deze beweging is in het vuur element het meest aanwezig, ten opzichte van de andere elementen. Droog is de meest autonome, warm is de meest discentrische dynamiek.
In dit kwadrant van het dynagram kan een disbalans plaatsvinden, daar waar yang nog yanger wordt. Dat kan betekenen, dat er teveel stijging en verspreiding plaatsvindt en het contact met het centrum verloren dreigt te raken. Hier bestaat het gevaar, dat yang gaat overheersen en daarmee yin verbruikt. Het yang exces moet dan worden geëlimineerd.
Vertrekkend vanuit het zuiden richting het westen, plaatsen we een discentrisch heteronome beweging. Dit betekent, dat een divergerende, uitvloeiende, verspreidende (discentrische) beweging een niet in zichzelf blijvende en naar buiten gerichte (heteronome) beweging maakt. Iets of iemand is doende zich uit het centrum te begeven. Deze beweging is in het lucht element het meest aanwezig, ten opzichte van de andere elementen. Warm is de meest discentrische en nat is de meest heteronome dynamiek.
In dit kwadrant van het dynagram kan een disbalans plaatsvinden, daar waar yang niet kan omslaan in yin en yin niet yinner kan worden. Dat kan betekenen, dat het contact met het centrum zoek raakt en er geen daling richting centrum ingezet kan worden. Hier bestaat het gevaar dat er een zwakte van yin is. Het lijkt er dan op dat yang overheerst, maar dit is secundair. Het yin moet worden getonifiëerd (opwekken en versterken van yin dynamiek).
Vertrekkend vanuit het westen richting het noorden, plaatsen we een heteronoom concentrische beweging. Dit betekent dat een niet in zichzelf blijvende en naar buiten gerichte (heteronome) beweging een convergerende, samentrekkende, dalende en verzamelende (concentrische) beweging maakt. Iets of iemand is doende zich naar het centrum te begeven. Deze beweging is in het water element het meest aanwezig, ten opzichte van de andere elementen. Nat is de meest heteronome, koud is de meest concentrische dynamiek.
In dit kwadrant van het dynagram kan een disbalans plaatsvinden, daar waar yin nog yinner wordt. Dat kan betekenen, dat er te veel daling en verzameling plaatsvindt, te veel richting centrum wordt bewogen, in het puntiger worden, kan doorslaan, zich meer en meer kan verharden. Hier bestaat het gevaar dat yin gaat overheersen en daarmee yang verbruikt. Het yin exces moet dan worden geëlimineerd.
Vertrekkend vanuit het noorden richting het oosten, plaatsen we een concentrisch autonome beweging. Dit betekent dat een convergerende, samentrekkende, dalende en verzamelende (concentrische) beweging een in zichzelf blijvende naar binnen gerichte (autonome) beweging maakt. Iets of iemand is doende zich in het centrum te houden. Deze beweging is in het aarde element het meest aanwezig ten opzichte van de andere elementen. Koud is de meest concentrische en droog is de meest autonome dynamiek.
In dit kwadrant van het dynagram kan een disbalans plaatsvinden, daar waar yin niet kan omslaan in yang en yang niet yanger kan worden. Dat kan betekenen, dat het centrum zich wil handhaven en er geen stijging richting verlating van het centrum mogelijk is. Hier bestaat het gevaar dat er een zwakte van yang is. Het lijkt er dan op dat yin overheerst, maar dit is secundair. Het yang moet worden getonifiëerd (opgewekt en versterkt).
.